Türkiye, bulunduğu bölgenin tektonik faaliyetleri nedeniyle her an deprem yaşanabilecek ülkelerden biridir. Bu nedenle de deprem riski mutlaka dikkate alınmalı ve Türkiye’de yaşayan herkes depreme hazırlıklı olmalıdır. Çünkü deprem öncesinde alınacak önlemler, hem can hem de mal kayıplarının büyük ölçüde önüne geçebilmektedir. Deprem öncesinde alınacak önlemlerin başında, içinde yaşanılan daire, ev veya her türlü diğer meskenin imar ve bina yönetmeliklerine uygun olarak inşa edilip edilmediğinin kontrolü gelir.
Deprem Öncesinde Evinizi Kontrol Ettirin
Türkiye’de yaşanan depremlerde meydana gelen can kayıplarının önemli bir kısmı yıkım kaynaklıdır. Bu nedenle içinde yaşadığımız, çalıştığımız veya düzenli olarak kullandığımız binaların inşaat standartlarına uygunluğu sağlanmalıdır. Eğer yeni bir ev alınacaksa, yasa ve yönetmeliklerle belirlenen şartlara uygun olarak inşa edilip edilmediği öğrenilmelidir. İçinde yaşanan bina konusunda halihazırda bir bilgi bulunmuyorsa, depreme dayanıklılığının uzmanlar tarafından denetlenmesi gerekir. Bu konuda Çevre ve Şehircilik Bakanlığından yardım alınabilir.
Deprem öncesinde evin depreme dayanıklılığı kadar tahliyeye uygun olup olmadığı da kontrol edilmelidir. Evde çocuk, engelli veya yaşlılar ikamet ediyorsa, bu kişilerin özel ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalı ve bunlara uygun olarak kolayca tahliye edilebilen evler tercih edilmelidir.
Deprem İçin Sigorta Yaptırın
Sadece deprem değil, tüm afetlerde meydana gelebilecek olası kayıplarınızı güvence altına alabilmek için sigorta yaptırmalısınız. Bu, ilk etapta mali bir yük gibi görünse de afetlere karşı sigorta yaptırmak, yaşayabileceğiniz acı olaylardan sonra size ciddi bir destek sağlayabilir.
Depreme Karşı Acil Durum Planı Yapın
Depreme karşı alınacak önlemlerden bir diğeri de acil durum planı yapmaktır. Evde yaşayan herkesin aktif olarak katılımı ile afet ve acil durum planı hazırlamalısınız. Bu plan evde yaşayan herkes tarafından ezberlenmelidir. Planda temel olarak acil durum sonrası aile fertleriyle nerede ve nasıl buluşacağınız, buluşma yerine hangi yollardan gideceğiniz, hangi malzemeleri kimin yanına alacağı ve diğer önemli konular yer almalıdır. Buna ek olarak, okul çağında bir çocuğunuz var ise, olası bir afet durumunda okulda bulunabileceği göz önüne alınmalı ve buna uygun olarak alternatif bir plan daha oluşturulmalıdır. Afet ve acil durum planını hazırladıktan sonra, bunu belirli aralıklarla değerlendirmeniz gerekir. Böylece hem herkesin planı hatırlaması hem de planda daha önce farkedilmemiş bir hata varsa düzeltilmesi sağlanır.
Konu ile ilgili detaylı bilgi almak için “Acil Durum Eylem Planı Nasıl Hazırlanır?” adlı içeriğimize göz atabilirsiniz.
Depremden Önce Tesisat Kontrolü Yapın
Deprem sonrasına binayı hızla tahliye etmelisiniz. Ancak bunu güvenli olarak yapabilmeniz için doğal gaz, elektrik ve su gibi tesisatların yeri ile vanalarının açılıp kapanma yönlerinin iyi bilinmesi gerekir. Eğer oturduğunuz yere yeni taşındıysanız ya da bu bilgiye daha önce hiç ihtiyaç duymadıysanız, işe ilk olarak tesisat bağlantılarının yerini öğrenmek ile başlayın. Tesisatların yerini öğrendikten sonra vanalarının kapanma yönlerini ezberleyin. Ayrıca sizin dışınızda evde yaşayanlar varsa, tesisatların yeri ve açılıp kapanma yönlerini onlara da göstermeniz faydalı olacaktır. Son olarak, deprem sonrasında bulunduğunuz alanı tahliye ederken sırası ile doğal gaz, elektrik ve su bağlantıları kapatın.
Evde Bulunan Kimyasallara Karşı Önlem Alın
Evlerde temel olarak temizlik malzemesi ve yakıt gibi kimyasallar bulunur. Bunlar sırası ile deterjan, çamaşır suyu, boya, tiner, benzin, gazyağı ve motorin olarak sıralanabilir. Bu maddeler yanıcı oldukları gibi, temas halinde cilde veya göze zarar verebilir ya da solunmaları durumunda akciğerleri zedeleyebilir. Ayrıca ev tipi kimyasallar tek başılarına zararlı olmasalar bile diğer maddelerle karışmaları halinde tepkimeye girerek çeşitli sorunlara yol açabilir. Bu nedenle ev içerisinde kullanılan kimyasal maddeler fazla miktarda bulundurulmamalı, yani sınırlandırılmalıdır. Buna ek olarak, evde bulundurulan maddeler izole edilerek çevreden yalıtılmalı, kullanılmayacak olanlar yok edilmeli ve depolanacaklar ise mutlaka birbirine karışmayacak şekilde saklanmalıdır.
Deprem Öncesinde Evdeki Eşyalar ile İlgili Alınacak Önlemler
Deprem sırasında can ve mal kayıpları sadece yıkım nedeniyle oluşmaz. Evlerde bulunan eşyaların devrilmesi veya savrulması gibi nedenlerle de ciddi sorunlar baş gösterebilir. Bu sebeple, deprem riskine karşı evde bulunan eşyaların sabitlenmesi önerilir.
Gardırop ve kitaplık gibi yüksek mobilyalar ile ayna gibi eşyaları duvara sabitlemelisiniz. Düşmesi halinde tehlike yaratabilecek cam veya porselen eşyalar ile ağır kitaplar gibi nesneleri ise yüksek raflara koymaktan mümkün olduğunca kaçınmalısınız. Bu önlem, özellikle koltuk ve yatakların üzerine denk gelen raflar açısından çok önemlidir.
Yine imkan dahilindeyse, yatakları pencereler ve devrilmesi durumunda tehlike yaratabilecek tüm diğer eşyalardan uzağa yerleştirmelisiniz. Evdeki soba ve termosifon gibi ısı kaynaklarını ayaklarından zemine ve baca borularını da duvarlara sabirlemelisiniz. Sarsıntı nedeniyle devrilen ısı kaynakları yangına yol açabileceğinden, evinizde yangın söndürücü bulundurmanız önemlidir. Eğer evde mutfak tüpü gibi basınçlı eşyalar bulunuyorsa, bunların da sabitlenmesi gerekir. Çünkü sarsıntı sırasına çarpmanın şiddetiyle sızıntı yapmaları mümkündür. Elbette tüm bu önlemler, işyerlerimiz ve düzenli olarak içinde bulunduğumuz diğer mekanlar için de ayrıca alınmalıdır.
Deprem sırasında sıkça görülen olaylardan biri de, binanın hareketi sırasında camların kırılarak etrafa saçılmasıdır. Bunu önlemek için camlarınızı saydam film ile kaplayabilir ya da en azından tül perdelerinizi kapalı tutabilirsiniz. Ayrıca deprem anında düşerek kırılan şişe, tabak, vazo ve ayna gibi eşyaların parçaları da son derece keskin olabilir. Bu nedenle deprem sonrasında çıplak ayakla hareket etmekten mümkün olduğunca kaçınmalısınız. Yatağınızın altında bulunduracağınız bir çift terlik, bu açıdan size çok yardımcı olacaktır.
Deprem İçin Acil Durum Çantası Hazırlayın
Deprem sonrasındaki 72 saat boyunca hayatınızı idame ettirebilmeniz için acil durum çantasına ihtiyaç duyacaksınız. Temiz kıyafet, eldiven ve maske gibi deprem sonrasında ihtiyaç duyabileceğiniz malzemelerin acil durum çantası içerisinde yer alması oldukça önemlidir. Bu nedenle çantanızı hazırlamaya başlamadan önce, ihtiyacınız olabilecek ekipmanları düşünmeniz gerekir.
